Palliatieve zorg bij dementie

Palliatieve fase

Dementie is een progressief ziektebeeld, dat wil zeggen dat iemand steeds verder achteruit gaat en steeds meer functies verliest. Het is daardoor onvermijdelijk dat mensen met dementie door - of in ieder geval mét - de dementie, sterven. Hierdoor start de palliatieve fase op het moment dat de diagnose dementie is vastgesteld. De definitie van palliatieve zorg volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO):

Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard.

Wanneer de palliatieve fase start, is het belangrijk om tijdig de wensen en behoeftes over de laatste levensfase te bespreken (advance care planning).

Op tijd in gesprek

Door de lange periode van palliatieve zorg vinden de meeste zorgprofessionals het moeilijk om er direct mee te starten. Toch is het belangrijk om als professional hier op tijd het gesprek over aan te gaan. Dit is advance care planning, waarbij je in kaart brengt wat de wensen en behoeftes zijn van een persoon met dementie zodat je betere zorg kan geven. 

• Lees meer over advance care planning op dit kennisplein.

Samenwerking

Veel mensen met dementie in een gevorderd stadium kunnen niet meer goed duidelijk maken welke klachten, behoeften en wensen ze hebben.  Dan vindt vaak de palliatieve terminale zorg plaats. Een goede samenwerking tussen zorgverleners, naasten en vrijwilligers kan helpen om de signalen van de betrokkene op te vangen en daarop in te gaan.

Instrumenten en richtlijnen

Er zijn verschillende instrumenten, richtlijnen, notities en handreikingen beschikbaar voor het vormgeven van palliatieve zorg in de praktijk:

Kwaliteitskader en zorgstandaard palliatieve zorg

De zorg in de palliatieve fase is gericht op een optimaal welbevinden, een aanvaardbare kwaliteit van leven en op het voorkomen of verlichten van symptomen. In 2017 verscheen het ‘Kwaliteitskader Palliatieve zorg’ van Palliactief en het Kankercentrum Nederland (IKNL)  Dit kader is richtinggevend geschreven, de bedoeling is vooral dat er een eenduidig beleid is om palliatieve zorg te verbeteren. In het kwaliteitskader is veel aandacht voor lichamelijke, psychische, sociale en spirituele problemen in de palliatieve fase.

Meer informatie

• Bekijk de informatie over (wel of niet) thuis overlijden en een pleidooi voor samenwerking met de huisarts op Dementiezorgvoorelkaar.nl

Bronnen

• Vptz.nl
• Vumc.nl
• Netwerk palliatieve zorg Utrecht Stad en Zuidoost
• Ketenzorg Dementie en Netwerk palliatieve zorg Waardenland.
• Palliactief.nl