Feiten en cijfers

Het aantal mantelzorgers en vrijwilligers in zorg en ondersteuning is licht toegenomen. En dat is goed nieuws. Het laat zien dat steeds meer mensen betrokken zijn bij hun naasten of zich inzetten voor een ander. Maar dat is niet de enige ontwikkeling in de informele zorg. Want met deze toename is ook het aantal overbelaste mantelzorgers en vrijwilligers gestegen.

Mantelzorg

Onderstaande cijfers hebben betrekking op mantelzorg in de vorm van gezelschap of emotionele ondersteuning, persoonlijke verzorging, huishoudelijke hulp of hulp bij de administratie. 

• In Nederland geeft 35% van de mensen die zestien jaar of ouder zijn mantelzorg; dit zijn om en nabij 5,5 miljoen mensen. Ongeveer 16% (circa 825.000) helpt langdurig en intensief. Dit betekent langer dan drie maanden en meer dan acht uur per week.
• Mensen tussen de 45 en 64 jaar geven relatief vaker mantelzorg. Zij hebben dikwijls hulpbehoevende ouders. 75-plussers zijn minder vaak mantelzorger, maar áls zij mantelzorg geven dan is dat vaak meer dan acht uur per week.
• Vrouwen zijn vaker mantelzorger dan mannen. 

Overbelasting bij mantelzorgers

Een op de tien mantelzorgers is ernstig overbelast. In 2019 ging het om 9,1% van alle mantelzorgers. Van de mantelzorgers die langdurig en intensief helpen (langer dan drie maanden en meer dan acht uur per week) is een kwart ernstig belast (230.000 personen). Vrouwelijke en oudere mantelzorgers en mensen die hun partner of kinderen verzorgen zijn het meest belast. Ook bij dementie, geheugenproblemen, psychische of psychosociale problemen bij de hulpbehoevende ervaren zij een hoge belasting. 

• Lees meer over overbelasting bij mantelzorgers

Vrijwilligers

• In 2019 was een op de tien Nederlanders actief als vrijwilliger in zorg of welzijn. In totaal gaat het om 1,4 miljoen mensen. Naar schatting bijna 900.000 van hen doet structureel vrijwilligerswerk. Dat is toch maar mooi 6% van de bevolking.
• Mensen tussen de 65 en 74 jaar doen relatief het vaakst vrijwilligerswerk in de zorg en ondersteuning. 

Ondersteuningsbehoefte vrijwilligers

Ook vrijwilligers kunnen overbelast raken. Dit realiseert niet iedereen zich. Vrijwilligers geven vaak minder complexe en intensieve hulp dan mantelzorgers. Maar ook zij kunnen ondersteuning bieden aan kwetsbare mensen, zoals mensen met dementie, langdurige lichamelijke beperkingen of in terminale situaties.

De meerderheid van de vrijwilligers in 2019 is op de hoogte van waar men terecht kan voor advies, informatie of ondersteuning (63 %). Ruim een kwart denkt het waarschijnlijk wel te weten en ongeveer een op de acht zegt niet op de hoogte te zijn. Dit laatste speelt vooral bij vrijwilligers die niet verbonden zijn aan een organisatie. Van hen weet 17% niet waar men terecht kan tegenover 7% van de overige vrijwilligers.