Ouderen als opdrachtgever

Werkwijze participerend opdrachtgeverschap

In samenwerking met de Hogeschool Windesheim voert de Denktank 60+ Noord een project uit dat is gericht op het zichtbaar maken van de positieve aspecten van het ouder worden. De dominante overtuiging is dat ouder worden vooral met verlies gepaard gaat. Er staan maar weinig verhalen tegenover waar juist zichtbaar is wat ouder worden op kan leveren.

Meer aandacht voor de voordelen en de winst van het ouder worden, kan mogelijk het contact tussen de generaties vergroten. Dat kan vervolgens weer de betrokkenheid van ouderen bij de samenleving vergroten. Dit was reden voor de Denktank 60+ Noord om samen met het lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg van Windesheim vanuit de opleiding Verpleegkunde een hogeschool-brede minor te ontwikkelen.

Opzet minor

Een groepje studenten krijgt een afgebakende opdracht om de winst van het ouder worden te onderzoeken. De opdracht heeft een theoretische en praktische kant. De studenten verdiepen zich in de literatuur, leren kritische vragen te stellen en doen een eigen onderzoek. De minor wordt afgesloten met een onderzoeksrapport.

Inmiddels hebben 4 groepen studenten een deelonderzoek naar de winst van het ouder worden afgerond en is een 5^e deelonderzoek in de vorm van een masterthesis afgerond. In ieder deelonderzoek wordt een nieuwe onderzoeksvraag onderzocht die samenhangt met, of voortborduurt op de eerdere resultaten uit het onderzoek. De centrale vraag binnen alle deelonderzoeken is steeds: ‘Hoe zien verschillende generaties positieve kanten van het oud zijn?’ De Denktank 60+ Noord bepaalt mede de focus van de nieuwe onderzoeksvragen en is gedurende het proces nauw bij de uitvoer ervan betrokken.

Resultaat

Het project levert nieuwe inzichten op voor de Denktank 60+ Noord en voor het lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg. Vijf groepen studenten hebben inmiddels een deelonderzoek uitgevoerd. De eerste 3 onderzoeksfasen stonden in het teken van een inventarisatie van positieve beelden over het oud zijn bij 3 leeftijdscategorieën (jongvolwassenen, volwassenen en ouderen). Hieruit bleek dat bepaalde positieve beelden van het oud zijn bij elke generatie naar voren kwamen. Maar het werd ook duidelijk dat er verschillen bestonden tussen de beelden van de 3 leeftijdscategorieën. Ervaring, genieten, wederkerigheid en regie worden in alle drie de leeftijdscategorieën genoemd als positieve kant van het ouder worden. Daarbij is opvallend dat ervaring bij de leeftijdscategorie ouderen minder vaak benoemd is dan bij de leeftijdscategorieën jongvolwassenen en volwassenen.

De 4^e onderzoeksfase was gericht op sekseverschillen tussen beelden over ouder worden met aandacht voor een eventuele samenhang tussen opleidingsniveau en beelden over ouder worden. In de 5^e fase werd ingezoomd op positieve beelden over de oudere werknemers (60+) in loondienst, gezien door medewerkers uit de 3 leeftijdscategorieën. Daarnaast is de meerwaarde van de minor dat de studenten in de voorbereidende, oriënterende fase zich verdiepen in de beeldvorming over van ouderen en de gevolgen daarvan voor jong en oud in de maatschappij. Ze leren daarbij als waarde(n)volle professional reflecteren op de impact van de beeldvorming op de eigen beroepsuitoefening na hun afstuderen.

Waarom werkt het?

De winst van het ouder worden blijkt een aansprekend onderwerp:
Tot nu toe hebben al 4 studentgroepen zich aangemeld om een vervolg onderzoek naar de winst van het ouder worden uit te voeren en is inmiddels een afstudeerthesis naar winst van het ouder worden afgerond.  Het onderwerp spreekt de studenten aan. De samenwerking met de Denktank 60+ Noord heeft zowel voor de studenten, Denktank 60+ Noord als voor de betrokken onderzoekers een toegevoegde waarde.

Er is sprake van een win-win-win-situatie:
Vanuit verschillende rollen en perspectieven ontstond een inspirerende samenwerking, waarbij (verschuiving van) inzichten in het doen van onderzoek met elkaar het resultaat was.

• De Denktank 60+ Noord is een groep zeer actieve, maatschappelijk betrokken ouderen die helder voor ogen heeft met welke onderwerpen zij zich bezig willen houden. Zij zoeken daar samenwerkingspartners bij die bij kunnen dragen aan het bereiken van hun doelen. In dit geval het lectoraat en de studenten.
• Voor het lectoraat is het interessant om met de Denktank 60+ Noord samen te werken omdat het een nieuwe focus in het onderzoek oplevert.
• Voor studenten is de samenwerking waardevol omdat het hen vanuit een andere invalshoek naar ouder worden leert kijken.

Leerpunten

Het proces van totstandkoming van deze positieve beelden is nog niet onderzocht. In de 5 fasen is vooral inzicht verkregen in de beelden van het ouder worden en niet in de beeldvorming als proces. Inzicht in dat proces kan bijdragen aan het omzetten van negatieve beelden in positieve beelden. Wat betreft de samenwerking is het voor zowel de studenten, als voor de Denktank 60+ Noord, als de onderzoekers een doorlopend zoekproces naar het omgaan met de verschillende rollen en verantwoordelijkheden.

De toekomst

De tijd is daar om nieuwe denkkaders te ontwikkelen teneinde maatschappelijke participatie van ouderen inhoud, richting en perspectief te geven.

Meer lezen?

• Lees het artikel in Gerōn, tijdschrift voor ouder worden & samenleving; 2013 - 15^e jaargang, nr. 4:Beelden over de winst van het ouder worden; Birgit van Ee, Anjo Geluk, Joop Belderok & Carolien Smits (inloggen noodzakelijk).
• Lees de onderzoeksverslagen van de winst van het ouder worden, op de website van de Denktank 60+ Noord.
• Innoveren in de ouderenzorg op de website van Hogeschool Windesheim.
• Lees het interview met Anjo Geluk, voorzitter van Denktank 60+ Noord.

Meer weten?

Voor meer informatie kun je contact opnemen met:

Hogeschool Windesheim
Annemieke van den Berg
E-mail: am.vandenberg@windesheim.nl

Denktank 60+ Noord
Anjo Geluk
E-mail: willemanjo@zonnet.nl
Website: denktank60plusnoord.nl