Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Medicatieveiligheid

Waar gaat het om bij medicatieveiligheid?

Het werken met medicijnen is foutgevoelig en risicovol. Kern bij medicatieveiligheid is dat je jezelf steeds afvraagt: a) wat is waarom veilig, en b) wie is waarvoor verantwoordelijk. De Veilige Principes zijn hierbij een belangrijke leidraad.

Wees als zorgmedewerker altijd alert en voorkom fouten door:

Bewust zijn van risico’s

Wees je bewust van risico’s bij het werken met medicatie. Alleen dan kun je risico’s zoveel mogelijk voorkómen of beperken. Zo draag je bij aan veilige zorg en aan veilig werken! Wees je als zorgmedewerker bewust van veel voorkomende oorzaken van medicatiefouten

Terug naar boven

Weten wat in principe veilig is

In de Veilige principes is beschreven wat in principe veilig is in het werken met medicatie. Die principes zijn professionele normen: in een professionele, goede uitoefening van je vak is dát je uitgangspunt voor veilige zorg en veilig werken. Achter al die principes zit een ‘waarom’, en daar draait het om! Want als je weet waarom iets veilig is, dan kun je ook in situaties waarin je twijfelt hoe te handelen, beter nagaan wat in déze situatie veilige zorg voor de cliënt en veilig werken voor jezelf is.

https://vimeo.com/191962526

Medicatieveiligheid is iets anders dan standaard toepassen van regels. Dit animatiefilmpje (1,5 min.) van het Platform Medicatieveiligheid laat zien dat principes vragen om een afweging bij professionals in de medicatieketen: wat is nú veilig om te doen?

Terug naar boven

Weten wie waarvoor verantwoordelijk is

In het medicatieproces is ieder, vanuit de eigen taak en bevoegdheid, verantwoordelijk voor zijn eigen deel: de cliënt, arts, apotheker, zorgmedewerker, zorgorganisatie. Wie waarvoor verantwoordelijk is, is beschreven in de Veilige principes. Soms komt een probleem pas ergens anders in de medicatieketen naar voren. Belangrijk is:

  • Doe geen dingen die niet bij jouw taken, verantwoordelijkheid en bevoegdheid horen.
  • Signaleer als zich zoiets voordoet, en bespreek dit met die ander of met je leidinggevende.

Voorbeeld:

Stel: Er is geen toedienlijst bij de cliënt die hulp nodig heeft bij de medicatie. Dit is een probleem voor de zorgmedewerker: je hebt nu niet de juiste informatie wat je moet geven en je kunt niet aftekenen. Het is de verantwoordelijkheid van de apotheek om een toedienlijst te leveren. Signaleer dit probleem en bespreek dit met de apotheek of met je leidinggevende, zodat de organisatie dit kan bespreken met de apotheek. Op die manier kan het probleem worden opgelost door degene die er voor verantwoordelijk voor is.

https://vimeo.com/191962548

Dit animatiefilmpje (2 min.) van het Platform Medicatieveiligheid laat zien wie wat moet doen in de samenwerking.

Terug naar boven

Signaleren van problemen in het medicatieproces

Op alle momenten in het medicatieproces – van voorschrijven tot en met toedienen, kunnen zich problemen voordoen. Iedereen in het proces heeft een verantwoordelijkheid om problemen te signaleren en deze te bespreken met die ander of met een leidinggevende die het dan kan oppakken. Lees meer: Signaleren van (bijna) medicatiefouten

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

Antoinette Bolscher 15/2/2023

Dag Dafne,
Ieder heeft in de keten een eigen verantwoordelijkheid, de arts voor het schrijven van het recept, de apotheker voor het leveren van de juiste medicatie en de toedienlijst, de zorgmedewerker voor het juist toedienen enzovoort. Maar bij medicatieveiligheid gaat om een hele keten, met veel betrokkenen, en dat hele proces moet veilig zijn. In beginsel mag je er van uitgaan dat de informatie, het recept en de medicatie klopt. Maar er kunnen altijd fouten gemaakt worden en dat vraagt oplettendheid van ieder. Ieder heeft dan ook een verantwoordelijkheid om te signaleren als er dingen niet goed zijn gegaan in de keten en dat te melden bij betrokkene. Je hoeft dus niet alles precies te controleren, maar wel signaleren als je iets opmerkt. Als er vaker dingen fout gaan, als het systeem niet goed werkt, dan is het belangrijk om dat bij betrokkenen aan te kaarten, eventueel via de leidinggevenden.
Antoinette Bolscher
Expert medicatieveiligheid ZorgvoorBeter / ActiZ


Dafne 15/2/2023

Ik werk in de dementiezorg en heb te maken met het uitdelen van medicatie. Wie is verantwoordelijk wanneer een recept niet goed is doorgekomen of verwerkt en daardoor niet of niet goed op de aftekenlijst komt te staan. Het kan zijn dat een bewoner dan bepaalde medicatie wel of niet krijgt en dat kan vervelende gevolgen hebben. Ik weet dat wij als zorgmedewerkers een signaleren rol hebben, maar hoe ver gaat die rol? Moet ik elk recept checken of deze goed is verwerkt in het systeem? Of is (de maker van) het systeem verantwoordelijk? Een fout in het systeem wil namelijk nog wel eens voorkomen en dat zien wij niet altijd (tijdig).