‘Vaak hol je maar door in het hamsterrad. Door het gesprek vanuit Positieve Gezondheid heb ik inspiratie voor hoe het misschien anders kan.’
Niet meer zoals vroeger
Zo snel mogelijk herstellen en weer aan het werk. Het was de gedeelde motivatie van de zorgmedewerkers die wij spraken. Terwijl ze zagen dat collega’s een enorme werkdruk ervoeren, werden zij thuis dagelijks geconfronteerd met alles dat niet meer lukte. ‘Ik vloog normaal gesproken de trap op', vertelt een zorgmedewerker. ‘Nu moest ik onderweg steeds even stoppen en bijkomen.’ De klachten hadden dan ook veel impact op hun leven. Door minder kunnen sporten, minder aandacht voor vrienden en familie, en klachten als vergeetachtigheid. Bij sommigen leidde dit zelfs tot psychosociale klachten: ‘Ik liet alle sociale contacten links liggen, voelde me heel alleen. De angst om weer ziek te worden, zorgde er ook voor dat ik de deur niet meer uit durfde.’
Ballast overboord
Voor velen volgt een langdurig en confronterend proces, wat op momenten voor veel frustratie en verdriet zorgt. De één kiest ervoor om toch weer volledig te gaan werken: ‘Een stapje terug doen heeft niet zoveel zin. Daarom werk ik ook weer 32 uur, dat maakt qua vermoeidheid geen verschil met 16 uur.’ De ander wordt juist heel voorzichtig en staat op de rem, soms ook uit angst om anderen teleur te stellen. De zorgmedewerkers zijn zich bewust van het feit dat ze minder energie hebben dan voorheen en wegen constant af wat ze wel of niet denken aan te kunnen. Het opnieuw vinden van een balans in energieverdeling is een uitdaging waarin ze zichzelf opnieuw moeten leren kennen: ‘Ik ben een soort ballonvaarder en gooi soms ballast over boord om te kunnen blijven zweven. Alles in de week is een bewuste keuze of ik iets wel of niet doe. Ik kan niet onbezonnen overal ja op zeggen.’
Bredere blik
Met behulp van het spinnenweb van Positieve Gezondheid reflecteerden de deelnemers op de weg die ze hadden afgelegd, en op hun huidige situatie. Veel van hen liepen al een lang traject bij verschillende zorgverleners. Deze interventies leverden vaak meer energie en acceptatie van hun situatie op, maar dat nam niet weg dat zij nog steeds continu werden geconfronteerd met alles dat niet lukte. Dat maakte hen gefrustreerd en verdrietig. Het gesprek hielp hen om even stil te staan en alles vanuit een brede blik te beschouwen: ‘Vaak hol je maar door in het hamsterrad. Door dit gesprek heb ik scherper waar mijn energie naartoe gaat en dat geeft me inspiratie voor hoe het misschien anders kan.’
Over Positieve Gezondheid
Mensen zijn niet hun ziekte. Dat besef, daar draait het om bij Positieve Gezondheid. De nadruk ligt op de veerkracht van mensen en wat hun leven betekenis geeft aan de hand van zes dimensies. Namelijk: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. Het gedachtegoed is vertaald naar een spinnenwebdiagram, een gespreksinstrument dat helpt om inzicht te krijgen in de zes dimensies. Zorgverleners kunnen hiermee een gesprek voeren met cliënten dat niet draait om hun advies als deskundige, maar om het luisteren naar iemands wensen en behoeften om daar goed op in te kunnen spelen. Het doel? Een brede benadering die bijdraagt aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan en zo veel mogelijk zelf de regie te voeren.
Lees verder
Loskomen van een kokervisie
Het gesprek hielp de deelnemers te realiseren dat de focus op hun fysieke toestand vaak veel invloed had op hun mentale gesteldheid: ‘Doordat ik het grotere plaatje zag, besefte ik me dat ik me wel heel erg focuste op mijn lichaam. Ik wilde mijn lichaam beschermen, maar vergat een hele hoop dingen die er ook toe doen.’ Acceptatie van hun situatie hielp hen zich ook op andere levensgebieden te richten: ‘Het gekke is dat ik aan meedoen en zingeving geen energie heb gegeven, ik heb het weg gefilterd vanuit de redenatie “dan staat mijn leven maar even stil”.’
Cirkel van invloed
Daarnaast hielp het de zorgmedewerkers om terug te kijken om zo tot besef van de vooruitgang in het herstel te komen: ‘Als ik aan de hand van de dimensies terugkijk, zie ik dat het nu al veel beter met me gaat.’ Daarnaast realiseren ze zich dat het voor hun herstel belangrijk is om zichzelf soms ook eens op één te zetten: ‘Ik ben iemand die liever voor anderen zorgt dan andersom. Door mijn situatie ben ik nu veel beter voor mezelf gaan zorgen als dingen niet lukken.’ Het gesprek aan de hand van het spinnenweb biedt mensen dus een spiegel, ze reflecteren op de weg die ze hebben afgelegd en hoe ze er nu voorstaan. Maar het laat hen ook nadenken over de richting die ze op willen gaan: ‘Het heeft me veel meer het besef van eigen regie gegeven. Mijn cirkel van invloed is groot, daar focus ik me op. Er zijn ineens een paar wieltjes extra waar ik aan kan draaien.’
Meer weten?
Wil je meer weten over het herstel van long COVID (post-COVID-syndroom)? Lees dan ook eens deze publicatie, over samenwerking tussen betrokken disciplines bij herstelzorg thuis.
Ook is dit interview één van de onderdelen van de serie 'Positieve Gezondheid bij het herstel van zorgmedewerkers met langdurige coronaklachten'. Houd onze website in de gaten voor de andere twee interviews.