Bij Positieve Gezondheid is de afwezigheid van ziekten en beperkingen niet meer het uitgangspunt, maar het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren. Het gaat om veerkracht in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Arts en onderzoeker Machteld Huber is de bedenker van dit concept van gezondheid. Zij is oprichter van het Institute for Positive Health (iPH). Bekijk de video:
https://www.youtube.com/watch?v=HrNuVU7jHw0
Infographic Aan de slag met Positieve Gezondheid
Hoe breng je het concept Positieve Gezondheid in de praktijk? In de infographic Aan de slag met Positieve Gezondheid (pdf) krijg je inzichten, video's en quotes van 6 zorgorganisaties uit de VVT-sector aangereikt. Zij gingen in in hun organisatie aan de slag met Positieve Gezondheid. Projectleiders, teammanagers, zorgmedewerkers, mantelzorgers en cliënten delen hun ervaringen en tips over het voeren van het gesprek over Positieve Gezondheid, het doorleven en het inbedden van het concept in je dagelijkse werk.
Download Aan de slag met Positieve Gezondheid (pdf)
8 tips voor het werken met Positieve Gezondheid
Hoe neem je de ideeën van positieve gezondheid mee in je dagelijks werk met cliënten? Vilans begeleidt samen met het Institute for Postive Health (iPH) organisaties in de ouderenzorg die hun zorg en ondersteuning willen aanbieden vanuit het gedachtengoed van Positieve Gezondheid. Uit deze trajecten zijn 8 tips voortgekomen:
- Maak het gesprek een vanzelfsprekend onderdeel van je handelen.
- Hoor de wensen van mensen met dementie door meerdere invalshoeken te gebruiken.
- Denk creatief na over het meten en evalueren van Positieve Gezondheid.
- Gebruik het spinnenweb van Positieve Gezondheid ook voor het welzijn van de medewerker.
- Creëer continue aandacht voor Positieve Gezondheid.
- Focus op wat werken met Positieve Gezondheid oplevert.
- Leg de uitkomsten van een gesprek vast.
- Begin klein met Positieve Gezondheid.
In de publicatie 8 tips voor het werken met Positieve Gezondheid (pdf) krijg je per tip uitleg hoe je Positieve Gezondheid toepast. Je krijgt informatie en inspiratie om het gesprek te voeren.
Mantelzorger en verzorgende praten mee
Helaas is de cliënt niet altijd in staat om woorden te geven aan wat hij of zij belangrijk vindt. Ook dan kan het score-instrument ingezet worden, door met de mantelzorgers en verzorgden in gesprek te gaan. Een mantelzorger van Brabantzorg, een van de deelnemers aan het traject van Vilans en iPH: 'Mijn moeder heeft Alzheimer. Zij is niet meer in staat een gesprek te voeren over wat zij belangrijk vindt. Als dochter weet ik dat wel en ook de verzorgenden weten dat. Mijn moeder houdt van mooie en kleurige kleding. Dat wordt nu 2 x per week samen met haar uitgezocht. Dat kost tijd, maar gedurende de dag wordt die tijd terugverdiend omdat ze vrolijk is.'
6 pijlers van positieve gezondheid
Om het gesprek te voeren over positieve gezondheid ontwikkelde Machteld Huber een gesprekshulpmiddel, ook wel 'het spinnenweb' genoemd. Het spinnenwiel heeft 6 pijlers:
- Lichaamsfuncties – Ik voel me gezond en fit
- Mentaal welbevinden – Ik voel me vrolijk
- Zingeving – Ik heb vertrouwen in mijn eigen toekomst
- Kwaliteit van leven – Ik geniet van mijn leven
- Meedoen – Ik heb goed contact met andere mensen
- Dagelijks leven – Ik kan goed voor mezelf zorgen
Zorgmedewerkers kunnen als basis voor goede zorg samen met de cliënt en de familie bespreken welke dimensies belangrijk zijn en welke extra aandacht nodig hebben. Door aandacht voor die onderdelen, die voor de cliënt belangrijk zijn, kan de gezondheid en het welbevinden van deze persoon vergroot worden.
Gesprekstools voor Positieve Gezondheid
Een goed startpunt voor een gesprek over Positieve Gezondheid is de online gesprekstool van het iPH. Het instrument stimuleert mensen om zelf na te denken over hoe het met ze gaat, wat ze willen veranderen en wie of wat er nodig is in hun omgeving om dat te bereiken.
Er zijn gesprekstools voor volwassenen, kinderen, jongeren en mensen die moeite hebben met begrijpend lezen. De tools bestaan uit stellingen over de pijlers van positieve gezondheid. Na afloop krijgt de deelnemer een overzicht van zijn score. Aan de hand daarvan kun je in gesprek gaan over wat belangrijk is in het leven van de cliënt. Tip: de tool voor volwassenen kun je ook inzetten voor medewerkers van jouw zorgorganisatie.
Meer informatie over de gesprekstools op de website van het iPH
Positieve gezondheid als beweging
Het concept positieve gezondheid is de afgelopen jaren door veel zorgorganisaties en zorgverzekeraars omarmd. Het gedachtengoed is uitgegroeid tot een netwerk van organisaties. Op de website van het iPH lees je wat er allemaal gebeurt.
Praktijkhandreiking Positieve Gezondheid Limburg
In de provincie Limburg werken veel zorgorganisaties aan Positieve Gezondheid. Wat zijn de lessen? De Academische Werkplaats Duurzame Zorg Limburg van de Universiteit Maastricht onderzocht de ervaringen met Positieve Gezondheid in opdracht van ZonMw. De resultaten zijn gebundeld in de Praktijkhandreiking werken met Positieve Gezondheid (pdf, 2021) De publicatie geeft bij zes organisaties een 'kijkje in de keuken'. Organisaties die het concept willen toepassen kunnen hun voordeel doen met de lessen uit Limburg.
Bekijk de video over de Praktijkhandreiking:
https://www.youtube.com/watch?v=inJpGzHTJ3Q
Routekaart implementatie Positieve Gezondheid
Vilans ontwikkelde voor project- en programmaleiders, adviseurs en kartrekkers een routekaart die organisaties helpt na te denken over wat zij willen bereiken met Positieve Gezondheid en vooral: hoe. De kaart geeft handvatten en inspiratie voor het veranderproces.
Naar de Verander- en effectenkaart Positieve Gezondheid op vilans.nl