Invloed aandoeningen op seksualiteit

Dementie

Beleving van seksualiteit en intimiteit kan veranderen door dementie. Mogelijke veranderingen bij de dementerende partner zijn: 

• seksueel passiever of juist actiever worden.
• ontremd of eisend gedrag vertonen op seksueel gebied.
• anders of niet meer reageren op aanrakingen van de partner.
• onbegrepen of verlaten voelen door afwijzingen op het gebied van seks. Minder oog hebben voor de gevoelens en behoeften van de partner.

De ervaringen van partners zijn zeer uiteenlopend. Een aantal voorbeelden:

• onwerkelijk vinden om met iemand te vrijen, die een vreemde lijkt.
• schuldgevoel, omdat je vrijt met iemand die niet meer weet dat hij/zij je partner is.
• verward, afgewezen voelen omdat je partner je niet meer als vrouw/man kent. Missen van de aanrakingen, troost en genegenheid.
• seks is fijner geworden, omdat de (dementerende) partner minder geremd is geworden op seksueel gebied.

Meer informatie over dementie en seksualiteit vind je op deze pagina van Zorg voor Beter en op dementie en seksualiteit op de website van Rutgers.

Parkinson

Parkinson kan op verschillende manieren invloed hebben op seksualiteit. Een tekort aan dopamine, ook wel het 'plezierhormoon' genoemd, veroorzaakt mogelijk libidoverlies. Soms is dan behandeling mogelijk met stoffen waar dopamine in zit. Parkinson kan gepaard gaan met depressies en angst. Dat is meestal niet bevorderlijk voor het seksleven en de zin in seks. Ook het gebruik van antidepressiva kan zorgen voor minder zin in seks. Een klein deel van de Parkinsonpatiënten krijgt, door gebruik van medicatie, juist (veel) meer zin in seks dan vroeger.
Meer over Parkinson en seksualiteit op de website van Rutgers.

Diabetes

Seksuele problemen ontstaan door een afname van energie en vermoeidheid, beschadigingen aan de bloedvaten, te hoge bloedsuikers, problemen met het accepteren van de ziekte, angst en somberheid, een negatief zelfbeeld en incontinentieproblemen.
Vrouwen met diabetes kunnen last krijgen van pijn bij het vrijen door een minder vochtige vagina, schimmelinfecties en doordat ze minder opgewonden worden. Oudere mannen met diabetes hebben vaker last van erectieproblemen dan jonge mannen. De problemen kunnen voortkomen uit schade aan de bloedvaten en zenuwbanen.
Meer informatie over diabetes en seksualiteit op de website van Rutgers.

Astma of COPD

De lichamelijke beperkingen die iemand met astma ervaart, zoals eczeem, kortademigheid en onverwachte astma-aanvallen, kunnen er toe leiden dat er een negatief lichaams- en zelfbeeld ontstaat. Emotionele en seksuele opwinding kunnen benauwdheid en uitputting opwekken. Dit kan een angstig en verwarrend gevoel geven, waardoor mensen met astma soms de neiging hebben om seks uit de weg te gaan. Vrouwen met astma of COPD hebben niet vaker last van (vaginale) pijn bij het vrijen dan vrouwen zonder astma. Er is geen duidelijk verband tussen erectieproblemen en astma, maar negatieve gevoelens over de ziekte kunnen wel erectieproblemen veroorzaken. Een deel van de mannen met COPD heeft wel meer moeite om een erectie te krijgen of te houden. Soms kan dit komen door zuurstofgebrek in het bloed of medicatiegebruik. Vaak spelen psychische factoren een rol, zoals angst voor een hoestaanval, relatieproblemen en een negatief zelfbeeld.
Meer over astma en COPD en seksualiteit op de website van Rutgers.

Hart- en vaataandoeningen

Negatieve emoties na een hartaanval (van zowel patiënt als de partner) spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van seksuele problemen. Angst voor (herhaling van) een hartaanval tijdens het vrijen is niet nodig, maar speelt uiteraard wel een rol.
Mensen met hart- en vaataandoeningen kunnen last hebben van hartkloppingen, pijn op de borst en benauwdheid tijdens het vrijen. Vrouwen kunnen na een hartoperatie last hebben van blijvende klachten aan hun operatiewond, zoals pijn uitstralend naar de borsten en een verminderde gevoeligheid van de borstkas.
Vrouwen met hart- en vaataandoeningen kunnen last hebben van pijn bij het vrijen, doordat ze minder makkelijk vochtig worden. Dit komt door aderverkalking, wat de doorbloeding van de geslachtsdelen kan bemoeilijken.
Mannen met hart- en vaatziekten kunnen last hebben van erectieproblemen en droog klaarkomen. Door aderverkalking kan de doorbloeding in de geslachtsdelen moeilijker zijn. Gebruik van medicijnen bij hartziekten kan zorgen voor moeilijk of droog klaarkomen. Dit betekent dat er geen sperma naar buiten komt, terwijl iemand wel klaarkomt.
Meer over hart- en vaatziekten en seksualiteit op de website van Rutgers.

Depressiviteit

Depressie veroorzaakt vaak verminderde seksuele gevoelens. Het omgekeerde, meer zin in seks, kan ook. Verder is belangrijk om te weten dat antidepressiva invloed kunnen hebben op seksuele gevoelens.
Meer informatie over psychische ziektebeelden en seksualiteit op de website Seks in de praktijk van Rutgers.

Medicatie

Sommige artsen vergeten de invloed van medicatie op seksualiteit te vermelden. Het is raadzaam om eventuele bijwerkingen voor het starten van de medicatie te bespreken.

Sick and Sex is een organisatie gespecialiseerd in seksualiteit, intimiteit en de relatie met ziekten. Zie de website Sick and Sex. Op de pagina dementie is er specifieke aandacht voor dementie.

Bron

• Informatie over de invloed van aandoeningen en ziekten op de website van kenniscentrum Rutgers